Το χωριό που μοιάζει να είναι όλο το Πήλιο σε μικρογραφία – Galaksias.com

Οι Μηλιές είναι χτισμένες σε υψόμετρο 400 μέτρων και απέχουν 28 χιλιόμετρα από τον Βόλο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, έχουν 640 μόνιμους κατοίκους. Η παράδοση λέει ότι ιδρύθηκαν από ανθρώπους που ήρθαν πρόσφυγες από τις Μηλιές της Εύβοιας –ένα χωριό που ναι μεν υπάρχει ακόμα, όμως υπέφερε παλαιότερα από επιθέσεις πειρατών, οι οποίες κατά καιρούς το οδήγησαν σε ερήμωση. Η ιστορική έρευνα δεν μπορεί να πιστοποιήσει αν μια τέτοια διήγηση αληθεύει, πάντως η παλιότερη γραπτή αναφορά για την ύπαρξη του οικισμού (1510) ανήκει πράγματι σε περιόδους με πολλά τέτοια προβλήματα.

Οι Μηλιές γνώρισαν σημαντική οικονομική ανάπτυξη και από το 1814 και μετά υπήρξαν έδρα της θρυλικής «Μηλιώτικης Σχολής». Η σχολή αυτή ιδρύθηκε από τον Άνθιμο Γαζή –που ήταν κάτοικος του χωριού– προσφέροντας διδασκαλία φυσικών επιστημών και φιλοσοφίας σε επίπεδο σπάνιο για τις αρχές του 19ου αιώνα, με τρόπο μάλιστα που απηχούσε ευθέως τις δυτικοευρωπαϊκές ιδέες και πρακτικές εκείνης της ανήσυχης εποχής. Στα πλαίσιά της, μάλιστα, στήθηκε και μια πρότυπη βιβλιοθήκη, η οποία εξακολουθεί να λειτουργεί.

Το 1821 ο Άνθιμος Γαζής ύψωσε στο χωριό τη σημαία της Επανάστασης και πήρε μέρος σε όλες τις μάχες που δόθηκαν στην ευρύτερη περιοχή. Ωστόσο η Επανάσταση δεν μπόρεσε να ριζώσει στη Θεσσαλία και σύντομα έσβησε απέναντι στις υπέρτερες δυνάμεις των Οθωμανών. Οι Μηλιές θα γίνονταν τμήμα του ελληνικού κράτους πολύ αργότερα, το 1881. Ο οικισμός υπέφερε ξανά κατά τη διάρκεια της Κατοχής (1943), όταν σε αντίποινα για τοπικές αντιστασιακές ενέργειες οι Γερμανοί τον κατέκαψαν, εκτελώντας παράλληλα και 25 κατοίκους.

Οι Μηλιές έφθιναν περαιτέρω μετά τους καταστροφικούς σεισμούς της δεκαετίας του 1950 και την εντατική έναρξη της αστικοποίησης στην Ελλάδα, αλλά από τη δεκαετία του 1980 και μετά μπόρεσαν και γνώρισαν μια νέα ζωή, αυτή τη φορά ως δημοφιλής τουριστικός προορισμός.

Περιηγηθείτε στην εκπληκτική φύση που περιβάλλει το χωριό

Οι Μηλιές είναι ένας πανέμορφος και πολύ καλά διατηρημένος παραδοσιακός οικισμός, γεμάτος με πέτρινα αρχοντικά, γραφικά δρομάκια και αρκετές βρύσες. Εξίσου υπέροχο, όμως, είναι και το φυσικό τοπίο γύρω από το χωριό, το οποίο έχει αξιοποιηθεί σωστά, με διάνοιξη μονοπατιών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι εδώ διοργανώνει συχνά τους περιπάτους του και ο Φυσιολατρικός Όμιλος Βόλου.

Μια ωραία περιήγηση που μπορεί να γίνει εύκολα ακόμα κι αν έχετε παιδιά μαζί σας, είναι η ανάβαση στο ξωκλήσι του Άθωνα. Στους πιο έμπειρους πεζοπόρους, πάλι, συστήνεται να δοκιμάσουν την αρκετά μακρινή –και δύσκολη, σε σημεία της– διαδρομή που βγάζει στη Μπούφα ή να αναζητήσουν τα μονοπάτια που οδηγούν μέχρι την Τσαγκαράδα. Αρκετή εμπειρία χρειάζεται και η διαδρομή που ξεκινά από τη Γέφυρα Ντε Κίρικο και τερματίζει στα Καλά Νερά, μετά από περίπου 2 ώρες.

Το 1903 οι Μηλιές –ανθηρό κεφαλοχώρι για τα δεδομένα της εποχής– συνδέθηκαν με το εμποροβιομηχανικό κέντρο του Βόλου μέσω ενός σιδηρόδρομου που έφτιαξε ο Ιταλός μηχανικός Εβαρίστο ντε Κίρικο, πατέρας του διάσημου σουρεαλιστή ζωγράφου Τζόρτζιο Ντε Κίρικο. Μάλιστα, 500 μέτρα από τον σταθμό του χωριού εξακολουθεί να στέκει η λεγόμενη Γέφυρα Ντε Κίρικο: μια κατασκευή μοναδική στον κόσμο, από την άποψη ότι οι ράγες κάνουν καμπύλη πάνω στον φορέα της γέφυρας, που είναι ευθύγραμμος.

Το τρένο έγινε διάσημο ως «Μουντζούρης», περιέπεσε όμως σε αχρηστία κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και βγήκε επισήμως εκτός λειτουργίας το 1971. Το 1985, όμως, χαρακτηρίστηκε διατηρητέο ιστορικό μνημείο, ενώ το 1996 τέθηκε ξανά σε τροχιά ύστερα από μία σειρά επισκευών, γνωρίζοντας μια νέα ζωή –αυτή τη φορά ως τουριστικό αξιοθέατο, διατηρώντας το παλιό του χαϊδευτικό παρατσούκλι.

Πλέον, βέβαια, εκτελείται μόνο το δρομολόγιο από τις Μηλιές στα Άνω Λεχώνια από τον Απρίλη ως και τον Οκτώβρη, με τα συνολικά 4 βαγόνια να διασχίζουν μία από τις πιο στενές σιδηροδρομικές γραμμές στον κόσμο (60 εκατοστά). Ταυτόχρονα, ωστόσο, θεωρείται και μία από τις ωραιότερες διαδρομές με τρένο σε όλη την Ευρώπη, λόγω του ορεινού χαρακτήρα του γύρω τοπίου, όπου κυριαρχούν πυκνά δάση από πλατάνια και πουρνάρια.

Επισκεφθείτε τη Βιβλιοθήκη «Ψυχής Άκος»

Όταν το 1814 ο Άνθιμος Γαζής και δύο ακόμα λόγιοι του Νεοελληνικού Διαφωτισμού από τις Μηλιές –ο Γρηγόριος Κωνσταντάς και ο Δανιήλ Φιλιππίδης– θέλησαν να ιδρύσουν σχολή ανώτερης εκπαίδευσης με έδρα το χωριό, συνάντησαν τις αντιρρήσεις της οθωμανικής διοίκησης. Για να τις παρακάμψουν, λοιπόν, την ονόμασαν «Ψυχής Άκος» (θεραπεία ψυχής, δηλαδή), παρουσιάζοντάς την ως πνευματικό ίδρυμα. Επί του πρακτέου, βέβαια, έστησαν όντως μια πρότυπη ακαδημία, η οποία έγινε ξακουστή ως «Μηλιώτικη Σχολή». Ο Γαζής πρόσφερε μάλιστα ολόκληρη την προσωπική του βιβλιοθήκη, αλλά και επιστημονικά όργανα που εκείνη την εποχή δύσκολα έβρισκες στην Ελλάδα.

Πηγή: STEP BY STEP VANLIFE MEMORIES