Εάν το σενάριο αυτό είχε γίνει πραγματικότητα θα συνιστούσε την πρώτη πυρηνική επίθεση σε πόλεμο από τότε που οι ΗΠΑ έριξαν ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι σχεδόν ογδόντα χρόνια πριν, όπως αναφέρουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο CNNi.
Η απόφαση αυτή ελήφθη επειδή η κυβέρνηση Μπάιντεν ανησυχούσε πως η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικό όπλο τακτικής ή πεδίου μάχης, εξηγούν οι αξιωματούχοι.
Οι λεπτομέρειες του σχεδίου που είχαν αρχίσει να καταστρώνουν οι αμερικανικές δυνάμεις αποκαλύπτονται στο βιβλίο «The Return of Great Powers», του Τζιμ Σιούτο που θα εκδοθεί στις 12 Μαρτίου.
«Νομίζω ότι είναι δικαίωμά μας να προετοιμαστούμε αυστηρά και να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να αποφύγουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο», δήλωσε στον κ. Σιούτο, Αμερικανός αξιωματούχος.
Αυτό που οδήγησε την κυβέρνηση Μπάιντεν να φτάσει σε μια τέτοια εκτίμηση δεν ήταν απλώς μια ένδειξη, αλλά μια ακολουθία εξελίξεων, αναλύσεων και κυρίως εξαιρετικά απόρρητων πληροφοριών, που έφτασε στα «χέρια» της.
Για να προσθέσει ακόμη ένας αξιωματούχος πως οι φόβοι αυτοί «δεν ήταν απλώς υποθετικοί, βασίστηκαν σε κάποιες συγκεκριμένες πληροφορίες που συλλέξαμε».
«Έπρεπε να προετοιμάσουμε ένα σχέδιο, προκειμένου να βρισκόμαστε στην καλύτερη δυνατή θέση σε περίπτωση που συμβεί αυτό το -πλέον- αδιανόητο γεγονός», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Από τα τέλη του καλοκαιριού έως το φθινόπωρο του 2022, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ συγκάλεσε μια σειρά συνεδριάσεων για να θέσει σε εφαρμογή σχέδια έκτακτης ανάγκης «σε περίπτωση, είτε πολύ σαφούς “ένδειξης” ότι επρόκειτο οι ρωσικές δυνάμεις να πραγματοποιήσουν επίθεση με πυρηνικό όπλο, είτε σε περίπτωση που όντως την πραγματοποιούσαν, να γνωρίζουμε πώς θα αντιδρούσαμε, πώς θα προσπαθούσαμε να το προλάβουμε ή να το αποτρέψουμε» εξήγησε ο πρώτος αξιωματούχος.
«Πολλοί από εμάς (…) δεν νομίζω να περιμέναμε να φτάσουμε στο σημείο να προετοιμαζόμαστε για ένα σενάριο, που πριν από μερικά χρόνια εκτιμούσαμε πως ανήκει στο παρελθόν», σημείωσε ο ίδιος.
Η ουκρανική αντεπίθεση στη Χερσώνα «δυνητικά» έναυσμα για χρήση πυρηνικών
Στα τέλη του καλοκαιριού του 2022 οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία υφίσταντο το ένα πλήγμα μετά το άλλο. Οι ουκρανικές δυνάμεις κέρδισαν καθημερινά έδαφος στην κατεχόμενη από τη Ρωσία Χερσώνα στο νότο. Η πόλη αυτή συνιστούσε τη μεγαλύτερη κατάκτηση της Ρωσίας από την αρχή του πολέμου. Το καλοκαίρι του 2022, όμως, αυτή η κατάκτηση κινδύνευε να χαθεί από την ουκρανική αντεπίθεση.
Και ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις προχωρούσαν, ολόκληρες ρωσικές μονάδες κινδύνευαν να περικυκλωθούν. Σύμφωνα με την αμερικανική κυβέρνηση, μια τέτοια καταστροφική απώλεια θα μπορούσε να αποτελέσει «έναυσμα» για τη χρήση πυρηνικών όπλων.
«Αν περικυκλωνόταν οι ρωσικές δυνάμεις, αυτό θα μπορούσε να είναι προάγγελος μιας πιθανής απειλής απευθείας στα ρωσικά εδάφη και στο ίδιο το ρωσικό κράτος», τόνισε ο πρώτος ανώτερος αξιωματούχος.
«Στη Χερσώνα εκείνη την περίοδο οι ενδείξεις πως οι ρωσικές γραμμές βρισκόταν στο όριο της κατάρρευσης ήταν πολλές. Δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες ήταν ευάλωτοι».
Βέβαια, η Ρωσία έχανε έδαφος εντός της ουκρανικής Επικράτειας, αλλά όχι εντός της Ρωσίας. Ωστόσο, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούσαν ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε διαφορετική άποψη, καθώς ο ίδιος είχε αναφέρει στον ρωσικό λαό ότι η Χερσώνα ήταν πλέον μέρος της Ρωσίας και, υπ’ αυτή την έννοια, αν έχανε την περιοχή αυτή, θα μπορούσε να θεωρήσει πως συνιστά μια καταστροφική απώλεια και άρα άμεση απειλή για ίδιο το ρωσικό κράτος.
«Η εκτίμησή μας ήταν ότι θα σκέφτονταν να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα, εάν η Μόσχα θεωρούσε πως μια πάνω από τη χώρα «κρεμόταν» η «υπαρξιακή απειλή» για το ρωσικό κράτος» εξηγεί.
Στο ενδεχόμενο να χάσει τη Χερσώνα, η Ρωσία θα μπορούσε να θεωρήσει ένα τακτικό πυρηνικό χτύπημα ως ανάχωμα οποιασδήποτε περαιτέρω επεκτατικής κίνησης από πλευράς Ουκρανίας.
Η «ουκρανική» συσκευή διασποράς ραδιενέργειας πιθανό «άλλοθι»
Την ίδια ώρα, Αμερικανοί αξιωματούχοι, θεωρούσαν πως μια ιστορία, που εκτιμάται από τις ΗΠΑ, πως ήταν ψευδής για μια ουκρανική «βρώμικη βόμβα» (συσκευή διασποράς ραδιενέργειας), θα μπορούσε να αποτελεί άλλοθι για τη Ρωσία για να κλιμακώσει τον πόλεμο με τη χρήση πυρηνικών.
Τον Οκτώβριο του 2022, ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Σοϊγκού, πραγματοποίησε μια σειρά τηλεφωνημάτων σε αξιωματούχους στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και την Τουρκία, αναφέροντας ότι το Κρεμλίνο «ανησυχεί για πιθανές προκλήσεις από το Κίεβο, χρησιμοποιώντας μια βρώμικη βόμβα».
Έπειτα, ο πρεσβευτής της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη παρέδωσε μια επιστολή απευθείας στον ΟΗΕ αναφέροντας λεπτομερώς τους φόβους τους. Ρώσοι αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι η Ουκρανία θα κατασκεύαζε και θα πυροδοτούσε μια βρώμικη βόμβα εναντίον των ρωσικών δυνάμεων και στη συνέχεια θα κατηγορούσε για την επίθεση την Ρωσία.
Αμερικανοί και άλλοι δυτικοί αξιωματούχοι απέρριψαν τις ρωσικές προειδοποιήσεις, άρχισαν όμως να ανησυχούν για το πιθανό κίνητρο πίσω από αυτές.
«Πιο ανησυχητικό ήταν το γεγονός, ότι οι Ρώσοι θα έλεγαν αυτά τα πράγματα είτε ως πρόσχημα για να κάνουν κάτι τρελό, είτε ως κάλυψη για κάτι που οι ίδιοι προετοίμαζαν να κάνουν» σημείωσε ο αξιωματούχος.
Όμως δεν ήταν μόνο αυτό. Οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν λάβει πληροφορίες ότι υπήρχαν επικοινωνίες μεταξύ Ρώσων αξιωματούχων που συζητούσαν ρητά το ενδεχόμενο πυρηνικού χτυπήματος.
Να σημειωθεί ότι, η πρόσβαση των ΗΠΑ στις ρωσικές εσωτερικές επικοινωνίες είχε αποδειχθεί ικανή στο παρελθόν. Ενόψει του ξεσπάσματος του πολέμου στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ είχαν καταγράψει Ρώσους στρατιωτικούς διοικητές που συζητούσαν τις προετοιμασίες για την εισβολή. Τελικά, τα στοιχεία που είχαν συλλεγεί αποδείχθηκαν ακριβή.
«Το επίπεδο κινδύνου φαινόταν να κλιμακώνεται».
Θα το ξέρουν οι ΗΠΑ;
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι ΗΠΑ δεν εντόπισαν πληροφορίες που έδειχναν ότι η Ρωσία προχωρούσε περαιτέρω ένα σχέδιο χρήσης των πυρηνικών της για να πραγματοποιήσει μια τέτοια επίθεση, διευκρινίζουν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι.
«Δεν παρατηρήσαμε καμία ένδειξη των κινήσεων, στις οποίες θα περιμέναμε να προβούν εάν σκόπευαν να κάνουν χρήση πυρηνικών όπλων» εξήγησε.
Ωστόσο, εξακολουθούσε να παραμένει αβέβαιο, εάν η Ρωσία θα έκανε χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων.
Σε αντίθεση με τα πυρηνικά όπλα, που είναι ικανά να καταστρέψουν ολόκληρες πόλεις, τα πυρηνικά όπλα τακτικής ή πεδίου μάχης είναι αρκετά μικρού βεληνεκούς και άρα μπορούν να μετακινούνται αθόρυβα και να εκτοξευθούν από συμβατικά συστήματα, που έχουν ήδη αναπτυχθεί στο ουκρανικό πεδίο μάχης.
«Αν αυτό που επρόκειτο να κάνουν ήταν να χρησιμοποιήσουν ένα τακτικό πυρηνικό όπλο, ιδιαίτερα ένα τακτικό πυρηνικό όπλο πολύ χαμηλής απόδοσης και δη έναν πολύ μικρό αριθμό, δεν είναι σίγουρο ότι θα μπορούσαμε να το γνωρίζουμε» συνέχισε ο ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής διοίκησης.
Για το λόγο αυτό, την περίοδο εκείνη πραγματοποιήθηκε μία σειρά διπλωματικών επαφών των ΗΠΑ με τη Ρωσία, προκειμένου οι πιθανότητες να γίνει χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων να μηδενιστούν. Έτσι, οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν στενά με τους συμμάχους τους τόσο για να αναπτύξουν σχέδια έκτακτης ανάγκης στο ενδεχόμενο αυτό, εάν οι διπλωματικές επαφές «ναυαγούσαν», όσο και για να καταστήσουν σαφές στη ρωσική πλευρά για τις συνέπειες ενός τέτοιου χτυπήματος.
«Πραγματοποιήσαμε μια σειρά από συνομιλίες με συμμάχους μας, για να μοιραστούμε την ανησυχία μας και τα σχέδιά μας. Αυτό ήταν και το χαρακτηριστικό γνώρισμα της προσέγγισής μας: Είμαστε πιο δυνατοί όταν βρισκόμαστε στο ίδιο μήκος κύματος με τους συμμάχους μας» εξήγησε Αμερικανός αξιωματούχος.
Διπλωματικές επαφές με Ινδία και Κίνα
Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ προσπάθησαν να ζητήσουν τη βοήθεια της Κίνας και της Ινδίας, για να αποθαρρύνουν τη Ρωσία από μια τέτοια επίθεση.
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ και η Δύση παραμένουν σε επαγρύπνηση.
«Ανησυχούμε λιγότερο πλέον για μια τέτοια προοπτική απ’ ό,τι εκείνη την περίοδο, αλλά παραμένουμε σε επαγρύπνηση» σημείωσε ο ίδιος αξιωματούχος.
«Εξακολουθούμε να βελτιώνουμε τα σχέδιά μας και (…) θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε έναν τέτοιον κίνδυνο το επόμενο διάστημα».
