Η κατάσταση είναι ρευστή, και για την αγορά πετρελαίου, τα πάντα εξαρτώνται τώρα από την αντίδραση του Ισραήλ στην επίθεση του Ιράν σήμερα τα χαράματα (14.04.24) και την πιθανότητα ενός κύκλου κλιμάκωσης.
Παρόλα αυτά, μπορεί κανείς να εξάγει ορισμένα συμπεράσματα από το τελευταίο επεισόδιο στην κόντρα Ιράν – Ισραήλ, σύμφωνα με ανάλυση – γνώμης από το Bloomberg.
Όπως θα αντιληφθεί κανείς, δεν είναι “δεδομένη” μία “αυτόματη” και συνεχή εκτόξευση των τιμών πετρελαίου, καθώς για να γίνει αυτό υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες.
Πιο αναλυτικά τα βασικά σημεία της ανάλυσης του Bloomberg έχουν ως εξής:
1) Από καθαρά φυσική άποψη, τίποτα δεν έχει αλλάξει στον κόσμο του πετρελαίου
Το αργό πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής εισρέει ανεμπόδιστα στην παγκόσμια οικονομία και το Στενό του Ορμούζ, το σημαντικότερο ενεργειακό σημείο αποχέτευσης στον κόσμο, παραμένει ανοικτό στη ναυσιπλοΐα. Με απλά λόγια: δεν υπάρχει έλλειψη πετρελαίου (σ.σ το γεγονός αυτό δεν ωθεί προς τα πάνω τις τιμές του πετρελαίου).
2) Ο κίνδυνος μιας μελλοντικής διαταραχής έχει αυξηθεί
Θα ήταν αφελές να πει κανείς ότι η Μέση Ανατολή μοιάζει σήμερα ακριβώς όπως την προηγούμενη εβδομάδα- πολλά άλλαξαν. Δεν πρόκειται για μία καθαρά συμβολική επίθεση. Παρότι είχε τηλεγραφηθεί εγκαίρως, το Ιράν εκτόξευσε περίπου 170 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, 30 πυραύλους κρουζ και 120 βαλλιστικούς πυραύλους, με σαφή στόχο να εξουδετερώσει την άμυνα του Ισραήλ. Η αγορά δικαιωμάτων προαίρεσης (options market), θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τους υψηλότερους κινδύνους.
3) Το Ιράν φαίνεται να στοχεύει σε μια κλιμάκωση προς αποκλιμάκωση, αντί να ανοίξει το πρώτο κεφάλαιο ενός περιφερειακού πολέμου
Ακόμη και πολύ πριν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι πύραυλοι φτάσουν στο Ισραήλ, η Τεχεράνη ανέφερε ότι η επίθεση ήταν μια εφάπαξ “νόμιμη άμυνα” μετά τον ισραηλινό βομβαρδισμό της πρεσβείας της στη Συρία: “Το θέμα μπορεί να θεωρηθεί λήξαν” Αν το Ισραήλ θεωρεί ότι η απάντησή του, που έφερε την Αμερική και πολλά αραβικά έθνη δίπλα του για να εξουδετερώσουν σχεδόν όλες τις εισερχόμενες βόμβες, ισοδυναμεί με στρατηγική νίκη, τότε η περιοχή επιστρέφει στο επισφαλές status quo. Αν είναι έτσι, οι τιμές του πετρελαίου δεν χρειάζεται να κάνουν ράλι. Αντίθετα, ο κίνδυνος θα αντικατοπτρίζεται καλύτερα μέσω της αγοράς δικαιωμάτων προαίρεσης.
4) Τα θεμελιώδη μεγέθη της προσφοράς και της ζήτησης πετρελαίου φαίνονται υγιή
Ακόμη και οι πιο αρνητικές προβλέψεις για τη ζήτηση πετρελαίου δείχνουν ότι η αύξηση της κατανάλωσης το 2024 θα φτάσει τον ιστορικό ετήσιο μέσο όρο των 1,2 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα. Οι ανοδικές προβλέψεις κάνουν λόγο για πολύ υψηλότερη ανάπτυξη, στο εύρος 1,5-1,9 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα. Από την πλευρά της προσφοράς, μια σειρά από δυσλειτουργίες έχουν μειώσει την παραγωγή φέτος, ιδίως του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου. Ως αποτέλεσμα, τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου, τα οποία συνήθως αυξάνονται κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, παρέμειναν αμετάβλητα. Εάν ο ΟΠΕΚ+ δεν αυξήσει σύντομα την παραγωγή, τα αποθέματα θα μειωθούν το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
5) Ο ΟΠΕΚ+ διατηρεί την αγορά “σφιχτή”. Παρά τις τιμές του πετρελαίου που ξεπερνούν κατά πολύ τα 80 δολάρια, αποφάσισε στα τέλη Μαρτίου να παρατείνει τις περικοπές της παραγωγής του πρώτου τριμήνου στο δεύτερο τρίμηνο. Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση είναι ότι ο ΟΠΕΚ+ θα ανοίξει τις “βρύσες” του πετρελαίου στην επόμενη συνεδρίασή της, που έχει προγραμματιστεί για την 1η Ιουνίου. Στην τελευταία του μηνιαία έκθεση για το πετρέλαιο, το καρτέλ σημείωσε στις 11 Απριλίου ότι οι “ισχυρές προοπτικές ζήτησης πετρελαίου για το καλοκαίρι απαιτούν προσεκτική παρακολούθηση της αγοράς” – το είδος της προπαρασκευαστικής γλώσσας πριν από μια αύξηση της παραγωγής.
6) Ο τρόπος με τον οποίο ο ΟΠΕΚ+ αυξάνει την παραγωγή θα είναι εξίσου σημαντικός με την ίδια την αύξηση
Αναμένεται ότι ο ΟΠΕΚ+ θα αυξήσει την παραγωγή αργά, αφήνοντας τις επιλογές του ανοιχτές. Αντί να προαναγγείλει μια σειρά αυξήσεων της παραγωγής, θα μπορούσε αντ’ αυτού να συγκαλέσει μηνιαίες συνεδριάσεις, κρατώντας την αγορά να μαντεύει αν θα προσθέσει αρκετό αργό.
7) Ο ΟΠΕΚ+ διαθέτει υπεραρκετή πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα για να ελέγξει ένα ράλι τιμών
Εάν το Ισραήλ και το Ιράν δεν εμπλακούν σε επιθέσεις τύπου “tit-for-tat” που θα διαταράξουν τις ροές πετρελαίου, ο ΟΠΕΚ+ διαθέτει υπεραρκετή πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα για να ελέγξει ένα ράλι τιμών. Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ιράκ κρατούν περίπου 5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως εκτός αγοράς – ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 5% της παγκόσμιας ζήτησης και είναι μεγαλύτερο από αυτό που παράγει το ίδιο το Ιράν.
8) Εκτός από έναν περιφερειακό πόλεμο, ο μεγαλύτερος κίνδυνος εφοδιασμού με πετρέλαιο είναι πολιτικός.
Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε μια “διπλωματική” απάντηση στις ιρανικές επιθέσεις. Από την ανάληψη των καθηκόντων του το 2021, ο Μπάιντεν επέτρεψε στο Ιράν να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου, χαλαρώνοντας την επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων στην Τεχεράνη. Τον Μάρτιο, η ιρανική παραγωγή πετρελαίου έφθασε σε υψηλό πενταετίας, στα 3,25 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, από 2,1 εκατομμύρια τον Ιανουάριο του 2021. Εάν ο Μπάιντεν συνεχίσει την επιβολή των κυρώσεων, αυτό θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά την αγορά, εκτός εάν ο ΟΠΕΚ+ αντισταθμίσει τον αντίκτυπο. Αμφιβάλλω αν ο Μπάιντεν θα ακολουθούσε αυτή την πορεία σε μια χρονιά εκλογών.
9) Η Ρωσία θα κερδίσει
Χάρη στη σφιχτή αγορά πετρελαίου, η Μόσχα πουλάει ήδη το αργό της στα 75 δολάρια το βαρέλι, πολύ πάνω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων το βαρέλι της G7. Εάν η Ουάσινγκτον επιβάλει κυρώσεις κατά του Ιράν, θα μπορούσε να δημιουργήσει χώρο για τα βαρέλια της Ρωσίας που υπόκεινται σε κυρώσεις, ώστε να κερδίσουν μερίδιο αγοράς και να επιτύχουν ακόμη υψηλότερες τιμές. Ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Λευκός Οίκος έκανε τα στραβά μάτια στις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου είναι ότι προτεραιότητά του ήταν να πλήξει τη Ρωσία. Η υψηλότερη ιρανική παραγωγή ήταν το ανομολόγητο – και μη αναγνωρισμένο – κόστος αυτής της πολιτικής. Τώρα η Ουάσινγκτον πρέπει να επανεξετάσει ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία της
10) Ο κίνδυνος ότι ο Λευκός Οίκος θα αξιοποιήσει το Στρατηγικό Αποθεματικό Πετρελαίου της χώρας αργότερα φέτος έχει αυξηθεί σημαντικά
Ακόμα και αν είναι το μισό του μεγέθους που είχε πριν από μια δεκαετία, το απόθεμα των περίπου 365 εκατομμυρίων βαρελιών εξακολουθεί να είναι μια τρομερή δύναμη. Ο Μπάιντεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την κάλυψη της αυξανόμενης έντασης στη Μέση Ανατολή για να δικαιολογήσει τη χρήση του και να προσπαθήσει να πιέσει τις τιμές του πετρελαίου προς τα 80 δολάρια το βαρέλι, αν ο ΟΠΕΚ+ αποφασίσει ότι είναι ευχαριστημένος που τις αφήνει να ανέβουν στα 99,99 δολάρια ή ακόμη και πέρα από αυτό.
