Λοκικεράτωψ: Ένα νέο είδος «χέβι μέταλ» δεινοσαύρου – Το εντυπωσιακό κρανίο
Για περισσότερο από ένα χρόνο, οι επισκέπτες του Μουσείου της Εξέλιξης στο Μάριμπο της Δανίας, είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν ένα άγνωστο μέχρι πρότινος είδος δεινοσαύρου που δεν είχε όνομα.
Η πινακίδα δίπλα στο μεγάλο κρανίο που θυμίζει Τρικεράτοπα, έγραφε απλώς: «Νέος δεινόσαυρος υπό μελέτη, μείνετε συντονισμένοι!».
Τώρα, πέντε χρόνια μετά την ανακάλυψη του δείγματος, αυτός ο δεινόσαυρος έχει επιτέλους όνομα: Lokiceratops rangiformis.
«Βρέθηκε στη βόρεια Μοντάνα, περίπου 5 χιλιόμετρα νότια των συνόρων ΗΠΑ-Καναδά», δήλωσε ο παλαιοντολόγος Joseph Sertich, συν-επικεφαλής της σχετικής μελέτης που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη (20/6) στο περιοδικό PeerJ.
«Πρόκειται για μια περιοχή γνωστή για τα απολιθώματα κερασφόρων δεινοσαύρων. Μάλιστα, υπάρχουν άλλα τέσσερα είδη τέτοιων δεινοσαύρων στη συγκεκριμένη περιοχή», εξήγησε ο Sertich.
«Όταν αρχίσαμε να εργαζόμαστε πάνω σε αυτό, υποθέσαμε ότι θα ήταν ένα από αυτά τα τέσσερα είδη – σοκαριστήκαμε όταν ανακαλύψαμε ότι ήταν ένα εντελώς νέο είδος».
Η περιοχή της Βόρειας Αμερικής όπου βρέθηκε το απολίθωμα ήταν αποκομμένη από την υπόλοιπη ήπειρο όταν ζούσε ο Λοκικεράτωψ, πριν από περίπου 78 εκατομμύρια χρόνια, και σχημάτιζε ένα μεγάλο νησί που ονομαζόταν Λαραμιδία. Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, ο δεινόσαυρος ζούσε ανάμεσα σε παρόμοια είδη με κέρατα, σε βάλτους και πλημμυρισμένες εκτάσεις κατά μήκος της ανατολικής ακτής του νησιού.
Ξάδερφος του Τρικεράτοπα
Ο Λοκικεράτωψ εκτίθεται στο Μουσείο Εξέλιξης από τον Μάρτιο του 2023. Το όνομα Lokiceratops rangiformis αποτελεί φόρο τιμής στον σκανδιναβικό θεό Λόκι και αναφορά στο εύρος των σχημάτων που βρέθηκαν στο κρανίο του δεινοσαύρου, σημάδι ότι επρόκειτο για ένα είδος εντελώς νέο για την επιστήμη.
«Αρχικά, έμοιαζε με έναν γνωστό δεινόσαυρο με το όνομα Μεδουσακεράτωψ. Αλλά καθώς συναρμολογούσαμε το κρανίο, ο αριθμός και τα σχήματα των κεράτων έδειχναν ότι επρόκειτο για ένα διαφορετικό είδος», δήλωσε ο Sertich, σημειώνοντας ότι τα κέρατα παρουσιάζουν μια ασυμμετρία που συναντάται σήμερα στα κέρατα των ταράνδων.
Ο Λοκικεράτωψ έχει προφανείς ομοιότητες με τον διάσημο Τρικεράτωψ, αλλά έζησε περίπου 12 εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα και ανήκει σε ξεχωριστή γενεαλογική γραμμή, δήλωσε ο Sertich.
Στην ίδια περιοχή ανακαλύφθηκαν απολιθώματα των τεσσάρων άλλων ειδών παρόμοιων κερασφόρων δεινοσαύρων με τους οποίους μοιραζόταν το βιότοπό του. Τρία από αυτά έχουν ονομαστεί – Μεδουσακεράτωψ, Αλμπερτακεράτωψ και Γουεντικεράτωψ – ενώ το τέταρτο είναι αβέβαιης ταξινόμησης.
«Όλοι αυτοί οι δεινόσαυροι μοιάζουν γενικά με τον Τρικεράτοπα στο ότι έχουν κέρατα στο πρόσωπο», δήλωσε ο Sertich. «Ειδικά ο Λοκικεράτωψ έχει κέρατα ακριβώς όπως ο Τρικεράτωψ πάνω από τα μάτια, αλλά λυγίζουν προς τα πλάγια αντί να δείχνουν προς τα εμπρός».
Το άλλο χαρακτηριστικό των κερασφόρων δεινοσαύρων που είναι μοναδικό είναι το οστέινο λοφίο που εκτείνεται από το πίσω μέρος του κεφαλιού, πάνω από το λαιμό. Διαφορετικοί τύποι κερασφόρων δεινοσαύρων έχουν διαφορετικά κέρατα κατά μήκος της άκρης αυτού του λοφίου.
«Ο τρικεράτωψ έχει πολύ μικρά τριγωνικά κέρατα, σχεδόν ανεπαίσθητα», δήλωσε ο Sertich, «αλλά αυτός ο δεινόσαυρος και πολλοί από τους στενούς συγγενείς του έχουν τεράστια κέρατα σε σχήμα κουπιού στο πίσω μέρος, μαζί με μικρότερα κέρατα στις άκρες του λοφίου».
Ο συγκεκριμένος Λοκικεράτωψ θα είχε περίπου το μέγεθος ενός μεγάλου ρινόκερου όταν πέθανε, σύμφωνα με τον Sertich, και τα κέρατα-στολίδια στο κρανίο θα χρησιμοποιούνταν για να προσελκύσει ένα ταίρι, να εκφοβίσει έναν αντίπαλο ή γενικότερα για την αναγνώριση μεταξύ άλλων δεινοσαύρων του είδους του.
«Σαν χεβιμεταλάς»
Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη ανακάλυψη ενός δεινοσαύρου με ιδιαίτερο στυλ, δήλωσε ο παλαιοντολόγος Steve Brusatte από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.
«Ο διάκοσμος της κεφαλής του μοιάζει με κάτι που θα φορούσε ένας χεβιμεταλάς στη σκηνή. Είναι μέλος της ίδιας ομάδας με τον Τρικεράτοπα, αλλά έχει το δικό του στυλ, όπως και οι άλλοι κερασφόροι δεινόσαυροι που έχουν βρεθεί πρόσφατα», δήλωσε ο Brusatte.
«Τα κέρατα και τα λοφία αυτών των δεινοσαύρων ήταν οι ταυτότητές τους, οι “ταμπέλες” τους για την προσέλκυση συντρόφων και τον εκφοβισμό των αντιπάλων. Και κάθε νέα ανακάλυψη φαίνεται πιο παράξενη και περίεργη από την προηγούμενη».
Με πληροφορίες από: Newly discovered dinosaur’s horns look ‘like something a heavy metal rocker would wear’ by Jacopo Prisco, CNN