Η προειδοποίηση ήρθε καθώς τα στοιχεία έδειξαν ότι ο περασμένος μήνας ήταν ο θερμότερος Μάρτιος που έχει καταγραφεί στον κόσμο, ο δέκατος μήνας στη σειρά όπου καταγράφεται ρεκόρ θερμοκρασιών.
Αυτό τροφοδοτεί τις ανησυχίες ορισμένων για ακόμη ταχύτερη κλιματική αλλαγή. Ένα καιρικό σύστημα που ονομάζεται Ελ Νίνιο βρίσκεται πίσω από μερικές από τις πρόσφατες υψηλότατες θερμοκρασίες.
Οι θερμοκρασίες θα πρέπει να μειωθούν προσωρινά μετά την πτώση του Ελ Νίνιο τους επόμενους μήνες, αλλά ορισμένοι επιστήμονες ανησυχούν ότι αυτό μπορεί να μην συμβεί.
«Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, αν εξακολουθούμε να εξετάζουμε θερμοκρασίες ρεκόρ στον Βόρειο Ατλαντικό ή αλλού, τότε πραγματικά έχουμε μεταφερθεί σε αχαρτογράφητη περιοχή», δήλωσε ο Γκάβιν Σμιντ, διευθυντής του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Γκόνταρντ της NASA στο BBC.
Ο Μάρτιος του 2024 ήταν 1,68 βαθμούς Κελσίου θερμότερος από τους «προβιομηχανικούς» χρόνους – προτού οι άνθρωποι αρχίσουν να καίνε μεγάλες ποσότητες ορυκτών καυσίμων – σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus της ΕΕ.
Προς το παρόν, οι μακροπρόθεσμες τάσεις της θέρμανσης εξακολουθούν να είναι σε μεγάλο βαθμό συνεπείς με τις προσδοκίες και οι περισσότεροι ερευνητές δεν πιστεύουν ακόμη ότι το κλίμα έχει εισέλθει σε μια νέα φάση.
Αλλά οι επιστήμονες πασχίζουν να εξηγήσουν ακριβώς γιατί το τέλος του 2023 ήταν τόσο ζεστό.
Το ρεκόρ του Μαρτίου ήταν αναμενόμενο. Το Ελ Νίνιο, που ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο και κορυφώθηκε τον Δεκέμβριο, προσθέτει θερμότητα στη ζεστασιά που παράγεται στην ατμόσφαιρα από την καύση ορυκτών καυσίμων, τον κύριο παράγοντα των υψηλών θερμοκρασιών.
Αλλά οι θερμοκρασίες άρχισαν να σπάνε ρεκόρ με ιδιαίτερα μεγάλο περιθώριο γύρω στον περασμένο Σεπτέμβριο, και τότε, το Ελ Νίνιο εξακολουθούσε να αναπτύσσεται, οπότε δεν μπορεί να εξηγηθεί όλη η επιπλέον ζέστη.
«Πιο δύσκολο να προβλέψεις το μέλλον»
Ο Δρ Σμιντ ανησυχεί για το τι σημαίνει αυτό για τις μελλοντικές προβλέψεις.
«Οι προβλέψεις μας για τις ιδιαιτερότητες του 2023 απέτυχαν και εάν τα προηγούμενα στατιστικά στοιχεία δεν λειτουργήσουν, τότε γίνεται πολύ πιο δύσκολο να πούμε τι πρόκειται να συμβεί στο μέλλον», είπε.
«Εξακολουθούμε να προσπαθούμε να καταλάβουμε γιατί η κατάσταση άλλαξε τόσο δραματικά στα μέσα του περασμένου έτους και πόσο καιρό θα συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, είτε πρόκειται για μετατόπιση φάσης είτε αν πρόκειται για ένα χτύπημα στις μακροπρόθεσμες κλιματικές τάσεις», συμφωνεί η Δρ. Σαμάνθα Μπουργκές από το Copernicus.
Το τρέχον Ελ Νίνιο μειώνεται αυτή την περίοδο και πιθανότατα θα τελειώσει τους επόμενους δύο μήνες.
Αν και οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι πώς ακριβώς θα εξελιχθούν οι συνθήκες στον Ειρηνικό, οι τρέχουσες προβλέψεις δείχνουν ότι θα μπορούσε να αντικατασταθεί από μια πλήρως ψυχρή φάση Ελ Νίνιο αργότερα φέτος.
Αυτή η ψύξη της επιφάνειας της θάλασσας θα έβλεπε κανονικά μια προσωρινή πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας του αέρα, αλλά μένει να δούμε πώς ακριβώς θα εξελιχθεί.
«Βλέπουμε σίγουρα μια αποδυνάμωση του Ελ Νίνιο, αλλά το ερώτημα είναι πού θα καταλήξουμε;» λέει η Μισέλ Λ’ Ερέ, επιστήμονας του κέντρου πρόβλεψης του κλίματος NOAA.
Αλλά οι επιστήμονες είναι σίγουροι για ένα πράγμα: ο τρόπος για να σταματήσει η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι η ταχεία μείωση των εκπομπών αερίων που θερμαίνουν τον πλανήτη.
«Έχουμε αυτό το παράθυρο τα επόμενα χρόνια για να προσπαθήσουμε να μετριάσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, μειώνοντας τις εκπομπές», λέει η Δρ Αντζελίκ Μελέτ από τη Mercator Ocean International.
«Κατανοώ τις προκλήσεις, αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι αν δεν ενεργήσουμε, δεσμευόμαστε για ένα μέλλον όπου το 2023 θα είναι το νέο φυσιολογικό. Πόσο γρήγορα θα συμβεί αυτό; Εξαρτάται από εμάς», κατέληξε.
