Από γενιά σε γενιά οι κάτοικοι κάθε χρόνο «βλέπουν» το παρελθόν να ζωντανεύει – Galaksias.com
Όσοι επισκέπτονται τον Κρούστα Μεραμπέλλου το Σάββατο του Λαζάρου βιώνουν ένα θαύμα
Όσο γεμάτη και αν είναι η ζωή μας δεν γίνεται να χάσουμε τα κομμάτια που μας συνδέουν με το παρελθόν. Πάντα υπάρχει το καινούργιο, το ελπιδοφόρο και πάντα οι μνήμες, οι αναμνήσεις γίνονται τα χρώματα που δίνουν αξία στο παρόν.
Όσοι επισκέπτονται τον Κρούστα Μεραμπέλλου το Σάββατο του Λαζάρου βιώνουν ένα θαύμα. Το έθιμο των καλάντων του Λαζάρου ταξιδεύει από γενιά σε γενιά και κάτοικοι του χωριού κάθε χρόνο τέτοια μέρα νιώθουν το παρελθόν να ζωντανεύει. Τα χωριό σφύζει από ζωή, γεμίζει από ντόπιους αλλά και επισκέπτες που έχουν βρεθεί εκεί για το έθιμο των καλάντων του Λαζάρου, το έθιμο που σε αυτό το χωριό δεν χάθηκε ποτέ.
Κάτοικοι του χωριού, επισκέπτες και πολλά νέα παιδιά επικοινωνούν μεταξύ τους και γεμίζουν όμορφες αναμνήσεις που δεν θα τις ξεχάσουν ποτέ, παράλληλα όμως δίνουν την αφορμή σε κάθε κάτοικο του χωριού να θυμηθεί ότι έζησε στο παρελθόν, να το αφηγηθεί και έτσι οι αναμνήσεις τους δεν μένουν μόνο ως αφηγήσεις από το παρελθόν.
Σκέφτομαι τη θρησκευτική σημασία και αξία αυτής της ημέρας αλλά και το πως μέσα από τις ζωντανές αυτές θρησκευτικές μνήμες παραμερίζεται και αγνοείται μέσα σε αυτές τις παρέες, η επιθετικότητα, τα προβλήματα πειθαρχίας, συμπεριφοράς, ανισότητας, θυμού… Όλα τα παιδιά ενωμένα σαν να είναι δεμένα με μια αόρατη κλωστή βιώνουν ένα θρησκευτικό έθιμο, αντιλαμβάνονται την αξία της επικοινωνίας μεταξύ τους και καλλιεργούν αξίες σημαντικές για την ζωή τους.
Η προετοιμασία για τα κάλαντα του Λαζάρου ξεκινάει την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου, που ουσιαστικά τελειώνει η Σαρακοστή και αρχίζει η Μεγάλη Εβδομάδα που θα οδηγήσει και στην Ανάσταση του Χριστού. Τα σχολεία έχουν κλείσει και όλα τα παιδιά με δική τους επιθυμία βρίσκονται στον Κρούστα όπου συγκεντρώνονται και πηγαίνουν από αυλή σε αυλή για να μαζέψουν τα λουλούδια που θα χρειαστούν για να φτιάξουν το στεφάνι του Λαζάρου. Όλες οι νοικοκυρές ακούγοντας τις παιδικές φωνούλες στα σοκάκια του χωριού, βγαίνουν στις αυλές τους, ανοίγουν τις αυλόπορτες και τους επιτρέπουν να κόψουν όσα λουλούδια θέλουν, τους αρέσουν και θα χρειαστούν.
Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία για τη συλλογή των λουλουδιών όλα τα παιδιά συγκεντρώνονται στον προαύλιο χώρο του σχολείου του χωριού για να φτιάξουν το στεφάνι του Λαζάρου, το στεφάνι δηλαδή που θα συνοδεύσει την βόλτα τους την επόμενη ημέρα που θα πουν και τα κάλαντα.
Ξαφνικά από την μια μέρα στην άλλη η όψη του χωριού αλλάζει, οι γειτονιές γεμίζουν από παιδιά, χαμόγελα, πειράγματα όπως και το σχολείο του χωριού. Πρόκειται για ένα σχολείο που έχει κλείσει, δεν είναι όμως αφημένο στο χρόνο. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού φροντίζει τη συντήρηση του ιστορικού αυτού σχολείου για το χωριό, όμως τα παιδιά που κατοικούν μόνιμα στο χωριό λιγόστεψαν και αυτό επηρέασε στην λειτουργία του. Σήμερα το θρησκευτικό αυτό έθιμο δίνει την ευκαιρία να ξανακουστούν παιδικές φωνές, χαμόγελα και παιχνίδια από πολλά – πολλά παιδιά.
Χρόνια τώρα γιορτάζουν το Σάββατο του Λαζάρου στον Κρούστα. Παλιότερα βέβαια τα κάλαντα του Λαζάρου ήταν αποκλειστικά ανδρική υπόθεση αφού τα κορίτσια συμμετείχαν μόνο στη συλλογή των λουλουδιών. Σήμερα η παρουσία όλων των παιδιών για την αναβίωση αυτού του εθίμου εξακολουθεί να υπογραμμίζει το βαθύ νόημα της θρησκευτικής και λαϊκής παράδοσης που σχετίζεται με τη νίκη του θανάτου. Αυτό άλλωστε συμβολίζουν και τα λουλούδια αφού καλωσορίζουν την άνοιξη και την Αναγέννηση της φύσης.
Το Σάββατο του Λαζάρου τα παιδιά κρατώντας το Λάζαρο, το στεφάνι δηλαδή που έφτιαξαν την προηγούμενη ημέρα, γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι και λένε τα κάλαντα του Λαζάρου. Για αντάλλαγμα παίρνουν από τις νοικοκυρές ένα μικρό κέρασμα και αυγά.
Τα κάλαντα του Λαζάρου είναι ένα έθιμο πανελλήνιο, δεν συναντάται μόνο στην Κρήτη, από περιοχή σε περιοχή όμως παρουσιάζονται παραλλαγές. Τα κάλαντα που τραγουδιούνται στον Κρούστα Μεραμπέλου:
Σήμερον έρχεται ο Χριστός, ο επουράνιος θεός.
Εν πόλει Βηθανία, με κλάδους με βαΐα.
Εβγάτε σας παρακαλούμε, για να σας διηγηθούμε.
Για να μάθετε τι γίνει, σήμερον στην Παλαιστίνη.
Εις πόλη Βηθανία, Μάρθα κλαίει και Μαρία.
Λάζαρο τον αδελφό τους, τον γλυκή και καρδιακό τους.
Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν και τον εμοιρολογούσαν.
Την ημέρα την τετάρτη, κίνησε ο Χριστός για να ρθει.
Κι αν εβγήκε η Μαρία, έξω από την Βηθανία.
Και εμπρός του γονυκλίνει, και τους πόδας του φιλεί.
Αν εδώ ήσουν Χριστέ μου, δεν θα πέθαινε αδερφός μου.
Μα και τώρα εγώ πιστεύω και καλότατα ηξεύρω.
Ότι δύνασαι αν θελήσεις και νεκρούς να αναστήσεις.
Λέγει πίστευε Μαρία, άγομεν εις τα μνημεία.
Τότε ο Χριστός δακρύζει και τον Άδη φοβερίζει.
Άδη Τάρταρε και Χάρο, Λάζαρο θε να σου πάρω.
Δεύρω έξω Λάζαρε μου φίλε και αγαπητέ μου.
Και παρεύθυς απ’ τον Άδη, ως εξαίσιο σημάδι.
Λάζαρος απελυτρώθη κι ανεστήθη και σηκωθεί.
Ζωντανός σαβανωμένος και με το κερί ζωσμένος.
Τότε η Μάρθα κι η Μαρία, τότε ευρεθήκαν όλοι.
Λάζαρε πες μας τι είδες, εις τον Άδη όπου πήγες.
Είδα φόβους είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους.
Δώστε μου λίγο νεράκι, να ξεπλύνω το φαρμάκι.
Της καρδίας των χειλέων και μην με ρωτάτε πλέον.
