Αν και το ενδεχόμενο να ανακοινωθεί στην συνεδρίαση νομισματικής της ΕΚΤ την ερχόμενη Πέμπτη (25.01.24) η έναρξη της διαδικασίας μείωσης των επιτοκίων δεν συγκεντρώνει πρακτικά καμία πιθανότητα, από όταν τέθηκε το ζήτημα στο «τραπέζι» κάθε μηνιαία συνάντηση των αξιωματούχων αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και όσον αφορά το περιεχόμενο της ανακοίνωσης αλλά και όσον αφορά τα «παραλειπόμενα» που πιθανόν θα αφήσει η Κριστίν Λαγκάρντ να εννοηθούν στη συνέντευξη Τύπου που θα ακολουθήσει.
Και αυτό γιατί οι διεθνείς αγορές, αλλά και οι εθνικές οικονομίες της ΕΕ, αναμένουν με μεγάλη προσμονή το πότε θα αρχίσει να «φτηναίνει» ξανά το χρήμα από τα επίπεδα 4% που βρίσκονται επί του παρόντος τα επιτόκια, διευκολύνοντας το τοπίο των επενδύσεων. Και τούτο, διότι η νομισματική πολιτική και οι παράγοντες που καθορίζουν το πόσο «σφιχτή» ή «χαλαρή» θα είναι, μπορούν να εκτροχιάσουν την ανάπτυξη και τους στόχους των προϋπολογισμών. Το προηγούμενο διάστημα, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ προσπάθησαν να συγκρατήσουν τις υπερβολικές προσδοκίες των επενδυτών, από τις οποίες προκαλούνται απότομες ανισορροπίες με «πλημμυρίδες» και «αμπώτιδες» ενθουσιασμού και απογοήτευσης στις αγορές των διαφόρων περιουσιακών στοιχείων.
Τα μηνύματα που εκπέμπουν όμως είναι διφορούμενα: Στις πρόσφατες εργασίες του Νταβός, μία σειρά από μέλη του διοικητικού συμβουλίου άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο για έναρξη των μειώσεων αυτό το καλοκαίρι (Νάγκελ, Σεντένο, Λαγκάρντ) με άλλους να είναι πιο επιφυλακτικοί αποφεύγοντας να θέσουν χρονοδιάγραμμα (Ντε Γκαλό) και άλλοι να είναι παντελώς αρνητικοί (Χόλτσμαν). Υπέρ του ενδεχομένου μιας καλοκαιρινής μείωσης τάχθηκε πρόσφατα σε συνέντευξη στη Corriere della Sera και ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν.
Την ίδια στιγμή, από τα πρακτικά της συνεδρίασης Δεκεμβρίου που δόθηκαν στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα, διαφαίνεται πως στο εσωτερικό της κεντρικής τράπεζας επικρατεί η άποψη πως η συζήτηση για μειώσεις των επιτοκίων είναι επί του παρόντος πρόωρη, παρά την προσέγγιση του πληθωριστικού στόχου 2%. H συνεδρίαση μάλιστα πραγματοποιήθηκε στις 13-14 Δεκεμβρίου, δηλαδή πριν τα τελευταία επεισόδια κλιμάκωσης στην Ερυθρά Θάλασσα, με τις γνωστές επιπλοκές σε ενέργεια και διεθνές εμπόριο, που δείχνουν πως η κρίση θα έχει μέλλον.
Από τα διαφορετικά «στοιχήματα» για το χρονοδιάγραμμα, το βάθος και την ταχύτητα των μειώσεων, σχηματοποιούνται τρία επικρατέστερα σενάρια, δεδομένου ότι έχει γίνει αρκετά σαφές πως δεν θα υπάρξει σχετική κίνηση προτού εκπνεύσει το πρώτο τρίμηνο.
Το πρώτο σενάριο θεωρείται αυτή τη στιγμή το πλέον αισιόδοξο μεταξύ των τριών, και τοποθετεί την πρώτη μείωση τον Απρίλιο. «Οπαδός» αυτού του στοιχήματος τάχθηκε πρόσφατα και η Deutsche Bank, η οποία προβλέπει διαδοχικές κινήσεις 50 μ.β. έως τον Ιούνιο και συνολικά 150 μ.β. εντός του έτους. Οι αγορές μέχρι πρόσφατα στοιχημάτιζαν πως η διαδικασία θα ξεκινήσει τον Απρίλιο και πως θα ακολουθήσουν έξι διαδοχικές μειώσεις 0,25%, προτού περιορίσει τις προσδοκίες τους η Κριστίν Λαγκάρντ.
Το δεύτερο σενάριο συγκεντρώνει και τις περισσότερες ψήφους, όπως διαφάνηκε και στο Νταβός, και κάνει λόγο για έναρξη της διαδικασίας το καλοκαίρι, πιθανότατα τον Ιούνιο, με μικρές διαδοχικές κινήσεις 25 μ.β.
Η τρίτη περίπτωση αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα, τα οποία θα εξαρτηθούν από το μακροοικονομικό περιβάλλον και από το πόσο θα επηρεάσουν την οικονομία τα γεωπολιτικά γεγονότα «πυροδοτώντας» και πάλι τον πληθωρισμό σε νέα ύψη.
Πώς επηρεάζεται η ελληνική οικονομία;
Η ελληνική κυβέρνηση έχει διαμορφώσει τους αναπτυξιακούς και δημοσιονομικούς της στόχους για το έτος, οι οποίοι περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό 2024. Αφορούν σε ανάπτυξη 2,9%, πληθωρισμό 2,6%, μείωση ανεργίας στο 10,6% και επενδύσεις στο 15,1%. Η παραγωγή πρωτογενούς πλεονάσματος τοποθετείται στο 2,1% και η αποκλιμάκωση του χρέους στο 152,3% του ΑΕΠ.
Φυσικά, οι παραπάνω στόχοι δεν θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνουν μια ενδεχόμενη κλιμάκωση στην Ερυθρά Θάλασσα, ή όπου αλλού στον πλανήτη, με συνακόλουθη έξαρση των πληθωριστικών πιέσεων, κάθετες αυξήσεις στην ενέργεια, και μία αναβολή της μείωσης των επιτοκίων επ’ αόριστον, δικαιώνοντας τα «γεράκια» της ΕΚΤ. Ένας τέτοιος «εκρηκτικός» συνδυασμός, με την σειρά του θα επιβαρύνει περαιτέρω μία ήδη επιβραδυνόμενη ευρωπαϊκή οικονομία, θα μειώσει την κατανάλωση και τα δημόσια έσοδα, συμπιέζοντας τα δημοσιονομικά των χωρών. Στους στόχους του προϋπολογισμού, μάλιστα, ήδη περιέχεται η επιβράδυνση της κατανάλωσης για το έτος, από το 2,9% στο 1,3%. Το ποσοστό θα μπορούσε να είναι ακόμα μικρότερο, αν «όλα πάνε στραβά». Πρόβλημα επίσης θα μπορούσε να δημιουργηθεί και στο πεδίο των επενδύσεων, καθώς η παράταση ενός υψηλού επιτοκιακού περιβάλλοντος συνιστά επενδυτική πρόκληση, με τον στόχο του προϋπολογισμού 2024 να θεωρείται αρκετά υψηλός.
To άρθρο ΕΚΤ: Αντίστροφη μέτρηση για τους νέους «χρησμούς» της Λαγκάρντ για την πορεία των επιτοκίων δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
