Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε το Σάββατο ότι θα «ενθάρρυνε» τη Ρωσία να επιτεθεί σε οποιαδήποτε χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ που δεν εκπλήρωσε τις οικονομικές της υποχρεώσεις έναντι της αμυντικής συμμαχίας.
Ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε τις δηλώσεις «αποκρουστικές και ανισόρροπες».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες στην Ευρώπη σχετικά με την αξιοπιστία Η.Π.Α. για την δεκαετιών δέσμευση για την ευρωπαϊκή ασφάλεια – που ενισχύονται από το κομματικό αδιέξοδο στην Ουάσιγκτον για ένα κρίσιμο πακέτο βοήθειας προς τη σύμμαχο των ΗΠΑ, την Ουκρανία – αλλά τα λόγια του Τραμπ αναγκάζουν τους Ευρωπαίους να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο τερματισμού της διατλαντικής συμμαχίας.
«Αυτά είναι τα λόγια ενός σοβαρού υποψηφίου για την προεδρία, επομένως θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σοβαρά, είπε ο Πολωνός υφυπουργός Εξωτερικών Paweł Zalewski στο POLITICO. «Αν το κάνουμε αυτό, τότε σημαίνει αλλαγή στη λογική της παρουσίας των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ. Είναι πολύ ανησυχητικό. Καλεί σωστά τα κράτη μέλη να ξοδέψουν περισσότερα για την άμυνα, αλλά καλεί επίσης τη Ρωσία να επιτεθεί. Αυτό είναι εντελώς ακατανόητο».
Μιλώντας σε προεκλογική συγκέντρωση στη Νότια Καρολίνα, ο Τραμπ ανέφερε ότι όταν ήταν πρόεδρος, είπε στους ηγέτες του ΝΑΤΟ ότι θα «ενθάρρυνε τη Ρωσία να κάνει ό,τι διάολο θέλει» στα μέλη της συμμαχίας που «παραβαίνουν» στην εκπλήρωση των στόχων δαπανών της ομάδας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
«Ένας από τους προέδρους μιας μεγάλης χώρας σηκώθηκε και είπε: “Λοιπόν, κύριε, αν δεν πληρώσουμε και δεχτούμε επίθεση από τη Ρωσία, θα μας προστατέψετε;”», θυμήθηκε ο Τραμπ κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης. «Είπα: “Δεν πλήρωσες. Είσαι παραβατικός. Ναι, ας πούμε ότι αυτό συνέβη. Όχι, δεν θα σε προστάτευα. Στην πραγματικότητα, θα τους ενθάρρυνα να κάνουν ό,τι στο διάολο θέλουν”».
Οι δηλώσεις φαίνεται να υποδηλώνουν ότι ο Τραμπ, ο πρωτοπόρος για την προεδρική υποψηφιότητα των Ρεπουμπλικανών, ενδέχεται να μην συμμορφωθεί με τη ρήτρα συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ για τα μέλη που δεν έχουν πληρώσει αρκετά.
Τα σχόλια του Τραμπ επικρίθηκαν έντονα από αξιωματούχους σε όλη την Ευρώπη.
«Οποιαδήποτε πρόταση ότι οι σύμμαχοι δεν θα υπερασπιστούν ο ένας τον άλλον υπονομεύει όλη την ασφάλειά μας, συμπεριλαμβανομένης αυτής των ΗΠΑ, και θέτει Αμερικανούς και Ευρωπαίους στρατιώτες σε αυξημένο κίνδυνο», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ. «Περιμένω από τις ΗΠΑ να παραμείνουν ισχυρός και αφοσιωμένος σύμμαχος του ΝΑΤΟ, όποιος κι αν κερδίσει τις προεδρικές εκλογές».
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ χαρακτήρισε τις δηλώσεις Τραμπ «απερίσκεπτες» και είπε ότι «εξυπηρετούν μόνο το συμφέρον του Πούτιν.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας είπε: «Ένας για όλους και όλοι για έναν» — Αυτή η πίστη του ΝΑΤΟ κρατά περισσότερους από 950 εκατομμύρια ανθρώπους ασφαλείς».
Ο Λευκός Οίκος κατήγγειλε επίσης τα σχόλια ότι θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και τη σταθερότητα. «Η ενθάρρυνση των εισβολών στους στενότερους συμμάχους μας από δολοφονικά καθεστώτα είναι αποκρουστική και ανεξέλεγκτη, και θέτει σε κίνδυνο την αμερικανική εθνική ασφάλεια, την παγκόσμια σταθερότητα και την οικονομία μας στο εσωτερικό», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Άντριου Μπέιτς σε δήλωση.
Μια έκθεση του POLITICO τον περασμένο μήνα αποκάλυψε ότι ο Τραμπ είχε πει στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το 2020 ότι οι ΗΠΑ δεν θα υπερασπίζονταν την Ευρώπη εάν δέχονταν επίθεση.
Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι οι χώρες του ΝΑΤΟ ξόδεψαν στη συνέχεια «δισεκατομμύρια και δισεκατομμύρια» δολάρια για την άμυνά τους στον απόηχο της απειλής του.
Οι δηλώσεις Τραμπ έρχονται καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν και οι Ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο των ΗΠΑ εξακολουθούν να διαφωνούν για ένα πακέτο στρατιωτικής βοήθειας 95,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εκ των οποίων τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια είναι για την Ουκρανία για την άμυνά της ενάντια στη ρωσική εισβολή.
Ο Στόλτενμπεργκ προειδοποίησε το Σάββατο για την πολεμική δράση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και τις επιπτώσεις της για την ήπειρο. «Εάν ο Πούτιν κερδίσει στην Ουκρανία, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η ρωσική επιθετικότητα δεν θα εξαπλωθεί σε άλλες χώρες», είπε ο Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα Welt Am Sonntag.
«Πρέπει να προετοιμαστούμε για μια αντιπαράθεση που θα μπορούσε να διαρκέσει δεκαετίες», είπε ο Στόλτενμπεργκ.
Τα σχόλια του Τραμπ δείχνουν επίσης μια παρανόηση για το πώς λειτουργεί το ΝΑΤΟ. Δεν υπάρχει συγκεντρωτικός προϋπολογισμός στον οποίο πληρώνουν οι χώρες. Η κάθε χώρα πληρώνει για την άμυνά της, με δέσμευση σε όλη τη συμμαχία να δαπανήσει τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ μέχρι φέτος.
Οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ πρόκειται να συναντηθούν στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένων του υπουργού Άμυνας των Η.Π.Α., Λόιντ Όστιν.
Να σημειωθεί ότι στην πρόσφατη συνέντευξή του που έδωσε ο Πούτιν στον Αμερικάνο δημοσιογράφο Τάκερ Κάρλσον, ο Ρώσος Πρόεδρος ξεκαθαρίζει τόσο ότι δεν υπάρχουν σκέψεις επίθεσης στην Πολωνία ή άλλη Ευρωπαϊκή χώρα, όπως και όλους τους λόγους τους οποίους ανάγκασαν την Ρωσία να ξεκινήσει πόλεμο με την Ουκρανία.
